Motto

Welcome divider

„(...) polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją” - Czesław Miłosz

Sprawozdanie z prac TKJ w kadencji 2019-2022

ZAŁĄCZNIK NR 3

DO PROTOKOLU WALNEGO ZGROMADZENIA TOWARZYSTWA KULTURY JĘZYKA

26 MARCA 2022 ROKU

Sprawozdanie z prac Towarzystwa Kultury Języka

w kadencji 2019-2022

  1. Zarząd Główny
    1. Prezydium
  • prezes: prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta
  • zastępca prezesa: dr hab. Wanda Decyk-Zięba, prof. UW
  • zastępca prezesa: prof. dr hab. Stanisław Dubisz
  • skarbnik: dr hab. Natalia Siudzińska, prof. UW
  • sekretarz: dr Joanna Zawadka 
  • członkowie prezydium:
    • prof. dr hab. Halina Karaś
    • dr Marlena Kurowska
    • dr hab. Katarzyna Sobolewska
    1. Członkowie Zarządu Głównego
  • dr Renata Bryzek
  • dr hab. Jolanta Chojak, prof. UW
  • dr Danuta Emiluta-Rozya
  • prof. dr hab. Barbara Falińska
  • dr Agnieszka Grażul-Luft
  • mgr Jarosław Konopka
  • dr Ewelina Kwapień
  • prof. dr hab. Henryka Sędziak
  • prof. dr hab. Urszula Sokólska
  • dr hab. Marzena Stępień
  • dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW
  • dr Aneta Strawińska
    1. Zastępcy członków Zarządu Głównego
  • mgr Jerzy Białomyzy
  • dr Dorota Czyż
  • dr Adam Rychlik
    1. Główna Komisja Rewizyjna
  • przewodnicząca: dr hab. Maria Przastek-Samokowa
  • zastępczyni przewodniczącej: dr Marta Piasecka
  • sekretarz: mgr Lucyna Bagińska
  • członkowie:
    • mgr Wioletta Skwiot
    • mgr Sylwester Zychowicz

Z funkcji przewodniczącej Komisji Rewizyjnej w styczniu 2021 r. zrezygnowała dr hab. Maria Przastek-Samokowa.

    1. Główny Sąd Koleżeński
  • przewodnicząca: mgr Bożena Kwas-Biała 
  • sekretarz: mgr Anna Walczyna
  • członek: dr Małgorzata Frąckiewicz 
    1.  Stan osobowy Towarzystwa Kultury Języka. Oddziały i Sekcje

Towarzystwo Kultury Języka liczy obecnie ogółem 174 członków, w tym: 162 zwyczajnych, 12 honorowych, 1 wspomagający. Członkowie Towarzystwa są  zrzeszeni w 6 oddziałach terenowych w: Białymstoku, Grajewie, Łomży, Płocku, Siedlcach i Warszawie, oraz w 2 sekcjach problemowych: gwaroznawczej i logopedycznej, przy czym tylko Sekcja Logopedyczna ma własny zarząd i członków; w pracach Sekcji Gwaroznawczej uczestniczą wszyscy zainteresowani członkowie Towarzystwa.

Oprócz wyżej wymienionych oddziałów formalnie w skład Towarzystwa wchodzi jeszcze Oddział w Dąbrowie Białostockiej. Jego prezes mgr Jerzy Białomyzy, który był niezwykle aktywny w projekcie „Dialog pokoleń” w latach 2019-2020 i wcześniej, stwierdził jednak, że oddział de facto nie istnieje, nie złożył jednak formalnego wniosku o skreślenie z listy oddziałów.

    1. Prace Zarządu Głównego

Prace Zarządu Głównego Towarzystwa dzielą się na prace Zarządu in gremio oraz prace prezydium ZG. Zgodnie ze Statutem TKJ odpowiedzialność za bieżącą działalność ponosi prezes i prezydium Zarządu.

 

 

        1. Zarząd Główny

W czasie kadencji 2019-2022 odbyły się 3 posiedzenia Zarządu Głównego w następujących terminach: 29.03.2019 r., 24.02.2020 r., 27.01.2021 r. W czasie posiedzeń prezydium sprawozdawało Zarządowi Głównego działania przez nie podjęte od ostatniego posiedzenia a zarządy oddziałów i sekcji sprawozdania ze swojej działalności. Sprawozdania z posiedzeń Zarządu Głównego znajdują się w dokumentacji Towarzystwa.

        1. Prezydium Zarządu Głównego

Prezydium zbierało się na posiedzeniach co najmniej 2 razy w roku, w czasie których omawiano sprawy bieżącej działalności Towarzystwa (protokoły z posiedzeń znajdują się w dokumentacji)

Do najważniejszych prac prezydium należały:

  • Opracowywanie i składanie wniosków grantowych do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecnie: Ministerstwa Edukacji i Nauki), Narodowego Centrum Kultury
  • Obsługa administracyjna i finansowa przyznanych grantów
  • Podpisywanie umów, m.in. z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES), umowy licencyjnej z EBSCO w sprawie „Poradnika Językowego” na platformie EBSCO, umowy licencyjnej w z Uniwersytetem Warszawskim w sprawie umieszczenia „Poradnika Językowego” na platformie UW.
  • Współpraca z samorządami terenowymi i szkołami na terenie Mazowsza, Podlasie i Suwalszczyzny, m.in. w związku z realizacją projektu „Dialog pokoleń”
  • Współpraca z Fundacją Języka Polskiego
  • Współpraca z Radą Języka Polskiego
  • Współpraca z Radą Towarzystw Naukowych przy Polskiej Akademii Nauk
  • Współpraca z Oddziałami terenowymi naszego Towarzystwa, uczestnictwo w imprezach naukowych organizowanych przez poszczególne Oddziały.

Do szczególnych osiągnięć obecnej kadencji prezydium ZG zalicza powołanie do życia Oddziału TKJ w Płocku, oraz wznowienie działalności Oddziału w Siedlcach, za co szczególne podziękowania należą się dr Agnieszce Grażul-Luft – prezes Oddziału w Płocku, i dr Renacie Bryzek – prezes Oddziału w Siedlcach.

Na szczególną uwagę zasługuje też strona internetowa Towarzystwa, co jest zasługą dr Joanny Zawadki – sekretarz Zarządu Głównego.

Towarzystwo Kultury Języka było reprezentowane na II Kongresie Towarzystw Naukowych w Poznaniu (!4-15.09.2018), w czasie którego prezes TKJ przedstawił referat Towarzystwo Kultury Języka i jego działalność na rzecz środowisk lokalnych (publikacja w: Rola towarzystw naukowych w rozwoju świadomości obywatelskiej i kulturowej, pod red. Andrzeja Gulczyńskiego i Zbigniewa Kruszewskiego, ISBN 978-83-7654-441-0, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2019).

 

  1. Oddziały i Sekcje

 

  1. Oddział w Białymstoku

1)  Skład Zarządu na kadencję 2019-2022

  • prezes: prof. dr hab. Urszula Sokólska
  • wiceprezes: dr Anetta Strawińska
  • sekretarz: dr Małgorzata Andrejczyk
  • skarbnik: dr Ewa Gorlewska
  • członkowie Zarządu:
    • dr hab. Elżbieta Bogdanowicz,
    • dr hab. Lilia Citko, prof. UwB,
    •  dr hab. Krzysztof Korotkich, prof. UwB

2) Sąd Koleżeński:

    • przewodnicząca: prof. dr hab. Leonarda Dacewicz
    • sekretarz: dr Sylwia Stokowska
  • członek: dr Urszula Andrejewicz

3) Komisja Rewizyjna:

  • przewodnicząca: dr Monika Sobolewska
  • sekretarz: mgr Ewelina Sokalska
  • członek: dr Marta Wieremiejewicz
  1. Stan Oddziału

  Na liście jest 18 osób; składki płaci 5-6 osób.

  1. Działalność Oddziału
  1. Prof. dr hab. Urszula Sokólska
  • w styczniu, lutym i marcu 2020 r. udział w pięciu godzinnych audycjach w Radiu „Akadera” (tytuł spotkań – Polszczyzna-zielszczyzna; w ramach prowadzonego przez Janusza Taranienkę cyklu: Kawiarnia Literacka).  Rozmowy poświęcone były m.in.: odmianie nazwisk, formom, feminatywnym, odmianie liczebników,  przeobrażeniom semantycznym wyrazów (np. z okazji 8 marca rozmowę poświęcono słownictwu skupionemu wokół kategorii KOBIETA i MĘŻCZYZNA  – dziad, baba, kobieta, niewiasta, białka, białogłowa, dziewka, dama, panna, mężczyzna, męstwo, mężny itp.), reliktom semantycznym i strukturalnym zachowanym w przysłowiach i związkach frazeologicznych, a z okazji walentynek – językowi miłości w ujęciu dawnym i współczesnym (w tym również przekształceniom znaczeniowym i emocjonalnym słownictwa miłosnego związanego z szeroko pojętym polem MIŁOŚĆ);
  • w marcu 2020 wykład gościnny na Uniwersytecie Gdańskim w ramach cyklu „Wykłady Mistrzów” (tytuł wystąpienia: Julian Tuwim jako językoznawca).
  • w lipcu 2021 – udział w warsztatach "Dialog pokoleń 2021" i program konferencji "Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny".
  1. Dr hab. Krzysztof Korotkich
  • główny organizator (przede wszystkim pomysłodawca) VII Konkursu Literackiego im. Anny Markowej.
  1. Dr Anetta Strawińska
  • 28 grudnia 2019 r. – VenaArt Szkoła Stylizacji wykład zatytułowany: Jak być glamour? Uwagi o magicznej funkcji słów; w ramach tegoż współdziałania kolejny wykład dotyczący specyfiki doświadczenia glamour:   Przyczynek do charakterystyki socjolektu wizażystów i stylistów; zgłoszenie artykułu do „MakeUpTrendy” - pisma branżowego skierowanego do wizażystów i stylistów. Tytuł artykułu: Wizażysta – sekretny zawód przyszłości (artykuł zawiera komentarz lingwistyczny do słów typu: stylista, wizażysta, kosmetolog, kosmetyczka itp.).  
  • marzec 2020 r. – Zespół Szkół Mechanicznych wykład zatytułowany: Nakłanianie, perswazja i manipulacja we współczesnej reklamie (na wybranych przykładach);
  • w ramach współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym współpraca
    z Europejską Szkołą Wizażu i Stylizacji VenaArt Marcjanny Gładkowskiej;  
  • maj 2021 – wykłady on-line dla studentów Uniwersytetu L’Orientale w Neapolu
  1. Dr Małgorzata Andrejczyk
  • praca w zespole przygotowującym nowy kierunek studiów: Lingwistyka Stosowana „Wschód-Zachód”,
  1. Dr Ewa Gorlewska
  • prowadzenie warsztatów z redakcji i korekty dla studentów filologii polskiej;
  • współorganizacja VII Konkursu Literackiego im. Anny Markowej;
  • wygłoszenie prelekcji na temat: Kultura języka – kultura człowieka  w filii Książnicy Podlaskiej w Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Białymstoku;
  • podjęcie współpracy z Wydziałem Fizyki UwB przy przygotowaniu zasobów słownych na potrzeby platformy wspierającej rehabilitację osób z implantem ślimakowym;
  • praca w zespole przygotowującym program kierunku "filologia polska
    z przygotowaniem nauczycielskim" przy Wydziale Filologicznym UwB;
  • przygotowanie VI i VII numeru czasopisma "Próby. Nieregularnik Filologiczny" pt. Idee - Wartości - Autorytety (redaktor numeru).

Ze względu na Covid 19 wiele przedsięwzięć zostało odłożonych na czas bliżej nieokreślony.

 

Białystok 3  II 2022                                                                              prof. dr hab. Urszula Sokólska

                                                                                     Prezes Oddziału TKJ w Białymstoku

 

  1. Oddział w Grajewie
    1. Zarząd Oddziału
  • prezes:  mgr Jarosław Konopka –Zarządu
  • wiceprezes: mgr Halina Muryjas-Rząsa
  • sekretarz: mgr Anna Bogumiła Jarząbek
  • skarbnik: mgr Anna Glińska
  • członkowie Zarządu:
    • mgr Grzegorz Robert Curyło
    • mgr Edward Andrzej Grott
    • mgr Lucyna Bagińska
    1. Liczba członków Oddziału:

 13, przybyło: 0,  ubyło: 2

    1. Rozliczenie finansowe (suma wpływów, suma wydatków – z 50% składek członkowskich pozostających do dyspozycji Oddziału):

suma wpływów: 1 950 zł

w tym składki członkowskie w: 2019 r. – 650 zł, 2020 r. – 650 zł, 2021 r. – 650 zł

  1. Działalność naukowa i popularnonaukowa
        1. Imprezy naukowe i popularnonaukowe zorganizowane samodzielnie lub wespół z inną organizacją / instytucją w roku 2021 / w latach 2019/2022:

1) Sokołów Podlaski 08 VIII 2019 r. Przeprowadzenie w ramach projektu NCK cyklu warsztatów, ćwiczeń i pogadanek językowych z uczniami n/t korzystania ze słowników gwar polskich.

2) Konferencja międzynarodowa pn.: 2019 Polish Cognitive Linguistics Association Conference Cognitive Linguistics in the Year 2019 September 26-28, University of Bialystok, Poland. Lucyna Bagińska, Amalgamat w badaniu strategii tekstowej wierszy o obrazach Arnolda Böcklina na przykładzie poezji Zofii Gordziałkowskiej.

3) Ogólnopolska konferencja pn.: Dialog pokoleń VI, Sokołów Podlaski, Towarzystwo Kultury Języka oraz Instytuty Języka Polskiego i Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 6.08 – 8.08. 2019 r. Wygłoszenie referatu pt.: „Język ekfraz młodopolskich na podstawie wybranych wierszy Zofii Gordziałkowskiej z tomu „Böcklin w poezji”, Lucyna Bagińska.

4) Białystok, 11 II 2021 r. - e-spotkanie informacyjno-konsultacyjne zorganizowane we współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji w Warszawie oraz Kuratorium
w Białymstoku pn.: Model funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. Przedstawienie prezentacji pn.: „Wybrane przykłady współpracy grajewskich szkół na rzecz uczniów ze SPE i  ich rodzin”.  (Wystąpienie i przedstawienie przedmiotowej prezentacji stanowiło główną część spotkania).

5) Ełk, V i VI 2021 r. Przygotowanie i przeprowadzenie we współpracą z Wyższą Szkołą  Gospodarki w Bydgoszczy cyklu szkoleń i ćwiczeń o tematyce savoir vivre
w edukacji osób niepełnosprawnych oraz projektowania uniwersalnego. Warsztaty przeprowadzone zostały w na podstawie autorskiego programu zajęć. Podczas ich realizacji wykorzystano nowoczesne technologie informatyczne, jak na przykład symulatory, dialery, komputery ze specjalistycznym oprogramowaniem, a także ubiory geriatryczne, wózki inwalidzkie itp. pomoce dydaktyczne. 

6)  Grajewo – Niećkowo, 21-22 VII 2021 r. zorganizowanie we współpracy
z Oddziałem Warszawskim Towarzystwa Kultury Języka, Instytutem Języka Polskiego UW, Fundacją Języka Polskiego, Starostą Powiatu Grajewskiego oraz Burmistrzem Miasta Grajewo konferencji naukowej pt. TENDENCJE ROZWOJOWE WSPÓŁCZESNEJ POLSZCZYZNY.

7) Grajewo – Niećkowo – Ełk,  19 – 25  VII 2021 r. zorganizowanie we współpracy
z Oddziałem Warszawskim Towarzystwa Kultury Języka, Instytutem Języka Polskiego UW, Fundacją Języka Polskiego, Starostą Powiatu Grajewskiego oraz Burmistrzem Miasta Grajewo warsztatów gwaroznawczych
.

          1. Publikacje naukowe i popularnonaukowe członków oddziału powiązane  z działalnością naszego Towarzystwa (np. afiliowanych przy TKJ lub opublikowanych w „Poradniku Językowym” albo w której z publikacji z serii Z Prac Towarzystwa Kultury Języka):
  • Lucyna Bagińska, Światotwórcza właściwość języka na podstawie konceptualizacji motywu życia w ekfrazach Zofii Gordziałkowskiej z tomu “Böcklin w poezji”, w: Literacki homo loquens. Praca zbiorowa pod red. M. Wanot-Miśtury i E. Wierzbickej-Piotrowskiej, Warszawa 2018, s.153-171.
  • Lucyna Bagińska, Językowy obraz duszy w młodopolskich ekfrazach inspirowanych dziełami malarskimi Arnolda Böcklina, „Adeptus. Pismo Humanistów”, nr 13/2019, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2019, s. 24. DOI: 10.11649/a.1644 Article No.: 1644.
  • Barbara Falińska, Jarosław Konopka, red., DIALOG POKOLEŃ Słownictwo ludowe Mazowsza, Podlasia i Suwalszczyzny w układzie tematycznym. Byłe województwo łomżyńskie. Pożywienie cz. 1.
    • Lucyna Bagińska, Tekstowy obraz kobiety w młodopolskich utworach Zofii Gordziałkowskiej, zafascynowanej malarstwem Arnolda Böcklina, w: Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. rocznicę urodzin, Elipsa, Warszawa 2021, s. 151-171.
    • Jarosław Konopka, O koniecznych zadaniach i kompetencjach logopedy, w: : Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. rocznicę urodzin, Elipsa, Warszawa 2021, s. 285-309.
    1. Inne działania związane z działalnością organizacyjną i statutową oddziału lub całego Towarzystwa:

Grajewo-Warszawa-Białystok, 24 II 2021 r. - opracowanie we współpracy z Zarządem Głównym TKJ w Warszawie kompletnego projektu badawczego pn.: Język Podlasia ostatniego stulecia w badaniach uczniów i studentów

 

Grajewo, dnia 1 marca 2022 r.                                                      mgr Jarosław Konopka

                                                                                                    Prezes Oddziału w Grajewie

 

  1. Oddział w Łomży
  1. Zarząd:
  • prezes: prof. dr hab. Henryka Sędziak
  • wiceprezes: dr Małgorzata Frąckiewicz
  • sekretarz: Krystyna Hoffman
  • skarbnik: dr Maria Bauchrowicz-Tocka
  • członkowie Zarządu:
      • prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz
      • Irena Janczewska
      • dr Dorota Cybulska
      • dr Dorota Czyż
      • dr Ewa Chludzińska
  1. Członkowie:

Obecnie Oddział w Łomży ma 24 członków, w tym 4 honorowych, którzy nie płacą składek. W 2021 roku składki opłaciło tylko 8 osób, ponieważ nie prowadziliśmy działalności. W ciągu kadencji zmarły dwie osoby spośród członków Towarzystwa. Imienny wykaz członków w załączeniu.

  1. Działalność statutowa Oddziału:

Od początku kadencji realizowaliśmy działalność statutową zgodnie z przyjętym planem. W 2019 roku odbyło się dziewięć zebrań seminarium językowego. W 2020 roku odbyły się dwa zebrania seminarium, w styczniu i w lutym.

W okresie pandemii, od marca 2020 i w 2021 roku, zrezygnowaliśmy z pracy zespołowej. Zawiesiliśmy działalność seminariów językowych, do których wrócimy w kwietniu br. Nie odbyła się  też planowana konferencja poświęcona pamięci językoznawców – prof. Barbary Bartnickiej i prof. Michała Jaworskiego. W momencie ustania pandemii wrócimy do tego zadania.

Ja osobiście zrobiłam niewiele. Bardzo dużo chorowałam w tym okresie. (Co jest chyba normalne w moim wieku. Ukończyłam 88 lat 28 stycznia 2022 r.)

Część członków TKJ pracowała bardzo intensywnie, uczestnicząc w konferencjach, pisząc prace naukowe i publikując je. Należy tu wymienić prof. Małgorzatę Dajnowicz z Uniwersytetu w Białymstoku, członka honorowego TKJ, i dr Marię Tocką.

Zmarły spośród naszych członków w 2021 roku: Albina Chojak – wieloletnia dyrektor Zespołu Szkół Weterynaryjnych w Łomży, i Anna Górtatowska – pracownica Urzędu Gminy w Łomży.

  1. Imprezy naukowe i popularnonaukowe
  1. Seminarium językowe

W mijającej kadencji spotkania seminarium odbywały się zgodnie z planem w 2019 roku. W następnych latach, z powodu ograniczeń pandemicznych, odbyły się tylko dwa zebrania seminarium. W styczniu 2020 wykład Liga Kobiet – główne nurty działalności wygłosiła prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, historyk z UwB; w lutym dr Maria Tocka kontynuowała wykład prof. Dajnowicz przedstawiając temat Cele i zadania Ligi Kobiet w latach 1945-1989.

  1. Konferencje naukowe

W tej kadencji nasi członkowie reprezentowali TKJ na konferencjach organizowanych przez inne podmioty, jako współorganizatorzy lub uczestnicy z wygłoszonym referatem:

  • Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Polityka w prasie kobiecej. Białystok 2019. Udział prof. Małgorzata Dajnowicz i dr Maria Tocka.
  • Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Stan badań i perspektywy. Białystok 2020. Udział prof. Małgorzata Dajnowicz i dr Maria Tocka.
  • Badania historii kobiet polskich na tle porównawczym. Kierunki, problematyka, perspektywy. Białystok 2021. Udział prof. Małgorzata Dajnowicz i dr Maria Tocka.
  • 20 lat Oddziału Regionalnego Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Łomży. Łomża 2021. Udział prof. Henryka Sędziak i dr Maria Tocka.
  • Kultura wobec kryzysu. Wręczenie nagród i medali im. Zygmunta Glogera. Łomża 2021. Udział prof. Henryka Sędziak i dr Maria Tocka.
  • Dziecko w historii – między godnością a zniewoleniem. Białystok 2021. Udział dr Ewa Chludzińska.
  1. Wykłady popularnonaukowe
  • Historia Łomży zapisana w nazwach ulic. Łomża, październik 2021. Wykład Krystyny Hoffman na spotkaniu zorganizowanym przez Miejską Bibliotekę w Łomży z klubem czytelników.
  • Język ojczysty – co to znaczy? Zabawy językowe z dziećmi z I klasy. Łomża, luty 2020. Zajęcia zorganizowane przez Miejską Bibliotekę w Łomży z siedmiolatkami z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Zajęcia prowadziła Krystyna Hoffman.
  1. Opracowania i publikacje naukowe członków Oddziału TKJ w Łomży
  • prof. Henryka Sędziak: Opinia dorobku dra hab. Marka Cybulskiego z Uniwersytetu Gdańskiego w związku z postępowaniem o nadanie tytułu profesora nauk humanistycznych –.
  • prof. Henryka Sędziak: Praca nad siódmym z kolei artykułem z cyklu Nazwiska mieszkańców Łomży zasłużonych dla miasta i regionu z przełomu XIX i XX wieku
  • mgr Ewa Kamińska (w ramach współpracy z Łomżyńskim Towarzystwem Naukowym im. Wagów): Przekład z języka rosyjskiego na polski historycznych dokumentów urzędowych z okresu Guberni Łomżyńskiej (1866-1918) znajdujących się w zasobach bibliotecznych ŁTN i Archiwum Państwowego Oddział w Łomży:
    • Książeczki Memoriałowe z lat: 1886, 1888, 1894, 1897, 1898, 1901, 1904, 1912, 1914.
    • Pierwszy Spis Powszechny Ludności Imperium Rosji w 1895 roku. Gubernia Łomżyńska, miasto Łomża.
    • Kilkanaście wyciągów akt metrykalnych chrztów, zgonów, zaślubin z tamtego okresu.
    • Rozdział Ruchy ludnościowe w rocznikach 1888-1902 „Przeglądu Łomżyńskiej Guberni”.
    • Alfabetyczny spis zmarłych w Szczuczyńskiej Gminie Żydowskiej w latach 1906-1910 i 1913-1914.
  • Publikowane prace naukowe prof. Małgorzat Dajnowicz i dr Marii Tockiej (w załączeniu, do wglądu).

      

 Sekretarz Zarządu  Oddziału TKJ                                                Prezes Zarządu Oddziału TKJ

        Krystyna Hoffman                                                                 prof. dr hab. Henryka Sędziak

       

Łomża, dnia 20 lutego 2022 r.

 

 

 

  1. Oddział w Płocku
  1. Władze Oddziału

Oddział w Płocku został powołany 8 listopada 2019 roku. Podczas Walnego Zgromadzenia Członków Oddziału w Płocku Towarzystwa Kultury Języka 26 listopada 2019 roku zostały wybrane władze Oddziału.

Zarząd:

  • prezes: dr Agnieszka Grażul-Luft
  • wiceprezes: dr hab. Andrzej Kansy, prof. uczelni 
  • sekretarz: dr Aneta Dłutek
  • skarbnik: mgr Aneta Kamińska-Krysztofiak
  • członek Zarządu:  dr Kamila Zdanowicz-Kucharczyk 

Komisja Rewizyjna:

  • przewodniczący: dr hab. Michał Nowosielski, prof. uczelni
  • sekretarz: mgr Anna Borkowska 
  • członek: mgr Aleksandra Iwańczuk

Sąd Koleżeński:

  • przewodnicząca: dr hab. Zofia Kuźniewska, prof. uczelni 
  • sekretarz: mgr Michał Pankowski
  • członek: mgr Elżbieta Chmura
  1. Członkowie

Oddział w Płocku, powołany 8 listopada 2019 roku, rozpoczął działalność z liczbą 13 członków. W 2020 roku deklarację członkowską złożyły 2 kolejne osoby (przyjęte formalnie w 2021 r.). Wskutek działalności popularyzatorskiej prowadzonej w 2021 roku chęć przystąpienia do Towarzystwa wyraziły 24 osoby (przyjęte formalnie w styczniu 2022 roku). W lutym 2022 roku kolejna osoba złożyła deklarację i została przyjęta. Obecnie Oddział liczy 39 członków (lista imienna w załączeniu).

  1. Składki członkowskie

Kandydaci na członków, wyrażając chęć dołączenia, otrzymują informację o wysokości składek i konieczności ich płacenia. Członkowie są informowani o konieczności płacenia rocznych składek. Składki są wpłacane bezpośrednio na konto TKJ (podane na stronie internetowej), bez pośrednictwa Oddziału. W Oddziale nie ma zatem bieżącej informacji o liczbie i kwocie wpłat. Do tej pory Oddział nie wydawał żadnych pieniędzy pochodzących z tych składek. 

  1. Imprezy naukowe i popularnonaukowe

W 2020 roku odbyły się cztery spotkania (online) z młodzieżą (w sumie około 100 uczestników). Tematem była agresja językowa.

Tytuł spotkań: „Słowa mają wielką moc” (zajęcia dydaktyczne).

Uczestnicy:

  • uczniowie klasy III Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego przy Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku,
  • studenci I roku Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku (kierunki studiów: „bezpieczeństwo wewnętrzne” oraz „nowe media”).

17 marca 2021 roku odbyło się (online, opóźnione z powodów epidemicznych) spotkanie inaugurujące działalność Oddziału w Płocku. Wzięło w nim udział kilkudziesięciu uczestników reprezentujących środowisko Towarzystwa Kultury Języka, Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku (studenci, pracownicy, uczniowie liceum), mieszkańcy Płocka.

Referaty wygłosili:  

  • prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta, prezes Towarzystwa Kultury Języka – Działalność Towarzystwa Kultury Języka w zakresie popularyzacji wiedzy o języku
  • prof. dr hab. Stanisław Dubisz, zastępca prezesa Towarzystwa Kultury Języka - Żeńskie formy nazw zawodów i tytułów (tzw. feminatywa) w polszczyźnie 
  • dr hab. Wanda Decyk-Zięba, prof. UW, zastępca prezesa Towarzystwa Kultury Języka -
    O nazwach części mowy w dawnych gramatykach
  • dr hab. Andrzej Kansy, prof. Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku, wiceprezes Płockiego Oddziału Towarzystwa Kultury Języka - Historia badań językoznawczych w Płocku w latach 1945-1989.

W okresie wrzesień-grudzień 2021 roku dr Agnieszka Grażul-Luft realizowała autorski projekt popularyzatorski pn. „Słowa mają wielką moc”, skierowany do dzieci. Odbyło się
11 spotkań (zajęcia dydaktyczne): 2 w grupach przedszkolnych (Przedszkole Niepubliczne Sióstr Salezjanek, Warszawa – Międzylesie) oraz 9 (klasy1-3) w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 11 w Płocku.

W 2020 roku w celu rozpropagowania inicjatywy utworzenia, ugruntowania Oddziału w środowisku lokalnym i nawiązania współpracy pozyskano dwa honorowe patronaty: Rektora Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku oraz Prezydenta Miasta Płocka.

  1. Publikacje naukowe i popularnonaukowe członków oddziału powiązane z działalnością naszego Towarzystwa (np. afiliowanych przy TKJ lub opublikowanych w „Poradniku Językowym” albo w której z publikacji z serii Z Prac Towarzystwa Kultury Języka)
  • Grażul-Luft A.: Czym nie jest start-up - o definicjach internacjonalizmu w języku polskim, [w:] „Poradnik Językowy”, 2019 (5), s. 79-88.
  • Grażul-Luft A.: O ewolucji znaczeniowej wyrazu zdalny w dobie pandemii koronawirusa, „Poradnik Językowy”, 2020 (8), s. 82-92.
  • Kansy A.: Z dziejów badań językoznawczych w Płocku, „Poradnik Językowy”, 2021 (6), s. 91-98.

               dr Agnieszka Grażul-Luft 

Prezes Oddziału w Płocku 

Płock, 18 lutego 2022 roku                                      

 

  1. Oddział w Siedlcach

1) Zarząd:

  • prezes: dr Renata Bryzek
  • wiceprezes: Stefania Lipińska
  • sekretarz: Janusz Karasek
  • skarbnik: Maria Długołęcka-Pietrzak
  • członkowie Zarządu:
    • Ewa Dzięcioł-Chlibiuk
    • dr Marta Krakowiak

2) Członkowie:

Obecnie Oddział w Siedlcach liczy 23 członków, w tym 2 osoby wpłacające składkę w połowie jej wysokości. W 2021 roku Oddział w Siedlcach liczył 22 członków, z czego składki opłaciło tylko 6 osób, ponieważ nasz oddział prowadził działalność w ograniczonym zakresie, odbywały się tylko spotkania organizowane za pośrednictwem narzędzi technologii informacyjnej. W 2020 r. Oddział liczył 21 członków. Składki opłaciło 13 osób.

Imienny wykaz członków Towarzystwa w załączeniu.

3) Działalność statutowa Oddziału:

Od początku kadencji realizowaliśmy działalność statutową zgodnie z planem przyjętym na pierwszym Walnym Zgromadzeniu Członków Oddziału Towarzystwa pod koniec 2019 roku. Wówczas zostały wybrane nowe władze TKJ Oddział w Siedlcach, ustalony plan działań na kolejną kadencję. W 2019 roku odbyło się jedno spotkanie - wykład otwarty dla członków Towarzystwa, nauczycieli i uczniów szkół siedleckich. W 2020 roku odbył się wykład otwarty dla logopedów, członkowie Towarzystwa uczestniczyli również w zebraniu naukowym Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Kultury Języka oraz w inauguracyjnym spotkaniu Oddziału Towarzystwa Kultury Języka w Płocku.

W 2021 roku działalność siedleckiego oddziału Towarzystwa w znacznym stopniu została ograniczona ze względu na obostrzenia związane ze stanem epidemii. Odbyły się trzy spotkania naukowe, podczas których wygłoszone zostały wykłady przez zaproszonych gości. Spotkania odbywały się online, za pośrednictwem aplikacji Meet.

4) Imprezy naukowe i popularnonaukowe

a) Seminaria naukowe

  • W marcu 2020 roku odbyło się, organizowane we współpracy z Naukowym Kołem Logopedycznym spotkanie, podczas którego mgr Joanna Abramowicz wygłosiła wykład na temat Jasność i zwięzłość, czyli prosta polszczyzna w praktyce.
  • W lutym 2021 roku odbyło się seminarium z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, na którym odczyty wygłosili:
    • prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta – prezes TKJ: Działalność Towarzystwa Kultury Języka w zakresie popularyzacji wiedzy o języku
    • dr hab. Katarzyna Sobstyl z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach: Kultura języka w sytuacjach codziennych z perspektywy polonisty i glottodydaktyka
  • W kwietniu 2021 roku odbyło się zebranie naukowe, w którym uczestniczyli również pracownicy administracji publicznej, prawnicy. Wysłuchali oni wystąpienia Dr Agnieszki Rzepkowskiej z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego na temat interdyscyplinarności terminologii na przykładzie prawa podatkowego. Dr Rzepkowska zaprezentowała ustalenia badawcze zawarte w monografii autorskiej.

b) Wykłady otwarte

  • 26 listopada 2019 dr hab. Katarzyna Sobolewska z Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk wygłosiła roku w gmachu Wydziału Nauk Humanistycznych UPH w Siedlcach wykład otwarty pt.  Co nowego u Żeromskiego? Życie i twórczość pisarza w epoce popkultury.
  •  11 stycznia 2021 roku prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta z Uniwersytetu Warszawskiego wygłosił wykład na temat: Polska grzeczność językowa.
  • Członkowie TKJ oddział w Siedlcach uczestniczyli również w wykładach otwartych i spotkaniach naukowych organizowanych przez inne oddziały TKJ.

c) Wykłady popularnonaukowe

  • „Ideał sięgnął bruku...” Człowiek i sztuka w twórczości Cypriana Kamila Norwida. Siedlce, 21.10.2021, wykład otwarty wygłoszony przez dr Renatę Bryzek w ramach XXIII Festiwalu Nauki i Sztuki w Siedlcach.
  • Najczęściej popełniane błędy językowe w homiliach, 15.11.2021, wykład otwarty wygłoszony przez mgr Marię Krasowską w Wyższym Seminarium Duchownym w Siedlcach.

5) Uwagi różne

Członkowie TKJ oddział w Siedlcach, nauczyciele pracujący w szkołach współorganizowali (w ograniczonym zakresie ze względu na pandemię) konkursy o zasięgu szkolnym lub międzyszkolnym, konkursy poświęcone szeroko pojętym zagadnieniom kultury języka, dyktanda. Członkowie Towarzystwa współpracują m.in. z Siedleckim Towarzystwem Naukowym, Naukowym Kołem Logopedycznym UPH Siedlce.

Działalność Towarzystwa, ze względu na okres pandemii, była utrudniona, jednak od końca 2019 roku, kiedy reaktywowany został Oddział TKJ w Siedlcach systematycznie dołączają nowi członkowie Towarzystwa, zachęceni działalnością popularyzatorską.

 

Sekretarz Oddziału TKJ w Siedlcach                           Prezes Oddziału TKJ w Siedlcach

               Janusz Karasek                                                            dr Renata Bryzek

 

Siedlce, 28 lutego 2022

 

  1. Oddział w Warszawie i  Sekcja Gwaroznawcza
  1. Zarząd Oddziału

Ostatnie zebranie sprawozdawczo-wyborcze Oddziału Warszawskiego TKJ odbyło się 6.11.2019 r. Wybrano na nim Zarząd OW TKJ w 7-osobowym składzie:

  • prezes: dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW
  • wiceprezes: dr Ewelina Kwapień
  • wiceprezes: dr Magdalena Wanot-Miśtura
  • sekretarz: dr hab. Katarzyna Sobolewska
  • skarbnik: dr Monika Jabłońska
  • członkinie Zarządu:
    • prof. dr hab. Barbara Falińska
    • mgr Bożena Kwas-Biała

Kadencja wybranego Zarządu OW TKJ obejmowała 2 lata i 4 miesiące. Przez cały ten okres OW TKJ podobnie jak w ubiegłych kadencjach ściśle współpracował z Sekcją Gwaroznawczą TKJ prowadzoną przez prof. dr hab. Barbarę Falińską. Podejmowane wspólne działania miały na celu upowszechnianie kultury języka oraz dokumentowanie gwary.

  1. Informacje ogólne

Liczba członków Oddziału Warszawskiego liczy obecnie 51 osób, w tym 8 członków honorowych. Większość z nich nie uczestniczy w pracach TKJ, na zebraniach bywa nie więcej niż 10-15 osób, większość zalega też ze składkami członkowskimi.

  1. Zebrania naukowe OW TKJ

Podtrzymując tradycję TKJ, Oddział Warszawski zorganizował w ostatniej kadencji 4 zebrania naukowe:

  • 3 marca 2020 r. stacjonarnie z referatem dr Moniki Jabłońskiej, badaczki językowych i kulturowych śladów olęderskich na Mazowszu, pt. Mennonici i ich wpływ na życie w Polsce. (referat był ilustrowany pokazem slajdów i wywołał żywą dyskusję uczestników spotkania);
  • 11 grudnia 2020 r. zdalnie za pośrednictwem komunikatora Zoom z referatem pt. Ocena rozwoju mowy dziecka dwujęzycznego w wieku przedszkolnym - perspektywa logopedy, wygłoszonym przez zespół badawczy w składzie: dr Joanna Zawadka, dr Marlena Kurowska i dr Elżbieta Sadowska.
  • 11 stycznia 2022 r. w trybie hybrydowym (część uczestników wzięła udział w zebraniu stacjonarnie w sali, część zdalnie za pośrednictwem platformy ZOOM) z referatem Hanny Bień-Bielska, autorki książki pt. Rekapitulując, w której opisała swoje studia polonistyczne w okresie bezpośrednio po II wojnie światowej, w tym także udział w zajęciach językoznawczych, prowadzonych m.in. przez Bożenę Wierzchowską, Jana Tokarskiego i Halinę Kurkowską, oraz w obozach dialektologicznych organizowanych przez prof. Witolda Doroszewskiego.
  • 9 marca 2022 r. w trybie hybrydowym z referatem dr Moniki Jabłońskiej pt. Zmiany znaczeniowe leksemu „pomocnik” (zebranie było połączone z podsumowaniem pracy OW TKJ w kończącej się kadencji i wyborami nowego Zarządu na kolejne 3 lata).

Wszystkie zebrania miały charakter otwartych spotkań naukowych. W marcowym, odbywanym w Sali, wzięło udział 12 osób, w grudniowym zdalnym uczestniczyło 101 osób z różnych ośrodków naukowych w Polsce i za granicą, na dwóch ostatnich było obecnych po 40 osób.

  1. Odczyty wygłaszane przez członków TKJ gościnnie

W minionej kadencji członkowie OW TKJ wygłosili 30 prelekcji na temat poprawności językowej, dialektologii, semantyki i frazeologii na zaproszenie domów kultury, ośrodków metodycznych, starostw, urzędów gmin oraz szkół.

 

 

  1. Projekty badawcze OW Towarzystwa Kultury Języka

W minionej kadencji OW TKJ starał się koncentrować swoje wysiłki na opracowywaniu projektów badawczych dotyczących badań gwaroznawczych. Jeden z nich „Dialog pokoleń” przez kolejne 3 lata (2020, 2021 i 2022) zajmował jedno z pierwszych miejsc na liście nagrodzonych projektów w ramach programu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych”, dzięki czemu TKJ otrzymywało dofinansowanie na badania gwaroznawcze prowadzone wspólnie ze szkołami w Polsce północno-wschodniej.

Oprócz tego OW TKJ złożył w ostatniej kadencji 2 wnioski do Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego, które mimo pozytywnej opinii komisji konkursowych nie otrzymały dofinansowania: „Badania gwaroznawcze na Podlasiu i Suwalszczyźnie” (w 2020 r.) „ Język Podlasia w badaniach uczniów i studentów” (w 2021 r.)

      1. Projekt „Dialog pokoleń”

W latach 2019-2022 Oddział Warszawski Towarzystwa Kultury Języka wspólnie z Sekcją Gwaroznawczą realizował projekt Dialog pokoleń”. Miał on na celu ocalenie od zapomnienia dawnych zwyczajów oraz resztek gwar ludowych, które są dziś znane wyłącznie najstarszym mieszkańcom wsi. Brali w nim udział nie tylko naukowcy, ale także nauczyciele i uczniowie z kilkunastu szkół, którzy pod kierunkiem członków TKJ przeprowadzali wywiady z osobami znającymi gwarę, a później na podstawie zebranego materiału wypełniali kwestionariusze, spisywali opowieści ludowe i sporządzali słowniczki gwarowe. Wielu z nich dzięki uczestnictwu w projekcie zrozumiało, że gwara nie jest czymś gorszym, że jest wartością, którą należy szanować. Ważnym rezultatem projektu było również przygotowanie nauczycieli do prowadzenia niekonwencjonalnych lekcji na temat języka w terenie i organizowania w szkołach zajęć mających na celu naukowe podejście do językowego dziedzictwa narodowego.

W ramach projektu możliwe było poza tym zrealizowanie bardzo wielu działań zgodnych z założeniami programowymi Towarzystwa, m.in.:

  • wygłoszenie przez członków TKJ kilkunastu wykładów dla uczniów, nauczycieli i członków klubów seniorów w gminach, w których były realizowane zadania;
  • zorganizowanie kilkunastu warsztatów językowych dla uczniów i nauczycieli ze szkół biorących udział w projekcie oraz 7-dniowych wakacyjnych warsztatów gwaroznawczych dla ponad 70 uczestników z całej Polski w lipcu 2021 r. w Niećkowie koło Grajewa;
  • umieszczanie na stronie internetowej www.dialogpokolen.uw.edu.pl informacji o ocalonych od zapomnienia słów, a także informacji o Towarzystwie Kultury Języka i jego działalności;
  • zebranie tekstów gwarowych z północnego Mazowsza i Podlasia;
  • opracowanie i wydanie kilku naukowych pozycji książkowych, zawierających zebrane materiały gwarowe;
  • zorganizowanie 4 konferencji naukowych i 2 konferencji naukowo-metodycznych;
  • przygotowanie wystawy fotograficznej pt. „Słowa ocalone od zapomnienia”, która była wystawiana w Ostrowi Mazowieckiej, w Grajewie i w Niećkowie.
      1. Projekt „Przekraczanie granic języka”

W 2020 roku WCIES powtórnie zaproponował OW TKJ zorganizowanie konferencji naukowej i wydanie tomu pokonferencyjnego na temat języka tekstów reprezentujących różne typy dyskursu. Działania te miały się przyczynić do powiększenia bazy metodycznej obejmującej nowoczesne lekcje języka polskiego, na których zagadnienia językowe będą poruszane łącznie z literackimi. Wsparcie finansowe projektu zapewnił Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. W efekcie w październiku 2020 r. odbyła się na Uniwersytecie Warszawskim konferencja naukowa „Od uwielbienia do wzgardy. O języku emocji w literaturze, w filmie i publicystyce”, a w 2021 r. został opublikowany tom pokonferencyjny zawierający referaty wygłoszone na konferencji.

  1. Konferencje naukowe i naukowo-metodyczne

Mimo niesprzyjających warunków do spotkań stacjonarnych ze względu na pandemię, która była powodem wprowadzenia zdalnego nauczania w szkołach i na wyższych uczelniach, w ciągu ostatniej kadencji OW TKJ udało się zorganizować cztery konferencje naukowe i dwie konferencje metodyczne. Były to:

  • ogólnopolska konferencja naukowa „Dialog pokoleń 2020”, która odbyła się zdalnie na UW w dniach 5-7 X 2020 r.;
  • ogólnopolska konferencja naukowa „Od uwielbienia do wzgardy. O języku emocji w literaturze, w filmie i publicystyce”, która odbyła się w dniach 9-10 X 2020 r. w Audytorium Maximum UW w trybie hybrydowym – częściowo w sali, częściowo zdalnie;
  • międzynarodowa konferencja naukowa nt. "Słownictwo związane zpożywieniem w języku ogólnym i odmianach regionalnych polszczyzny", która odbyła się zdalnie na platformie ZOOM w dniach 11-12 czerwca 2021 r. i była poświęcona jubileuszowi 90-lecia urodzin Profesor Barbary Falińskiej;
  • ogólnopolska konferencja naukowa nt. "Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny”, która odbyła się w dniach 21-22 lipca 2021 r. w Grajewskiej Izbie Historycznej w Grajewie przy ul. Legionistów 9 (pierwszy dzień) oraz w zabytkowym dworku w Niećkowie (drugi dzień);
  • konferencja naukowa nt. „Badania gwaroznawczo-kulturoznawcze w powiecie Ostrów Mazowiecka na tle ogólnopolskim”, która odbyła się 26 listopada 2021 r. w Ostrowi Mazowieckiej w zabytkowej Starej Elektrowni;
  • konferencja naukowo-metodyczna na temat nauczania regionalnego w szkołach, która odbyła się zdalnie 1 marca 2021 r. w Zespole Szkół im. Bolesława Podedwornego w Niećkowie;
  • konferencja naukowo-metodyczna poświęcona badaniom uczniowskim gwar ludowych na Suwalszczyźnie, która odbyła się zdalnie 28 października 2021 r. w Zespole Szkół Technicznych wSuwałkach z udziałem nauczycieli i uczniów oraz językoznawców z OW TKJ.

Współorganizatorami wszystkich konferencji naukowych były: Instytut Języka Polskiego UW oraz Fundacja Języka Polskiego, konferencji poświęconej językowi emocji Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjnych i Szkoleń.

  1. Warsztaty językowe

W roku sprawozdawczym OW TKJ zorganizował 10 warsztatów językowych dla uczniów, studentów, doktorantów, nauczycieli, animatorów kultury oraz osób zainteresowanych językiem i jego poprawnością:

  • 16 IX 2020 r. w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Urlach – warsztaty przeprowadziła zdalnie prof. Barbara Falińska;
  • 29 IX 2020 r. w Publicznej Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Czarni – warsztaty przeprowadził prof. Józef Porayski-Pomsta;
  • 18 IX 2020 r. w Zespole Szkół nr 3 im. Jana III Sobieskiego w Szczytnie – warsztaty przeprowadziła prof. Katarzyna Sobolewska;
  • 17 V 2021 r. w Publicznej Szkole Podstawowej w Antoniówce Świerżowskiej - warsztaty przeprowadzili prof. Barbara Falińska i prof. Józef Porayski-Pomsta;
  • 18 V 2021 r. w Zespole Szkół w Żelechowie – warsztaty przeprowadzili prof. Barbara Falińska, prof. Katarzyna Sobolewska, dr Agnieszka Grażul-Luft i prof. Józef Porayski- Pomsta;
  • 20 V 2021 r. w Zespole Szkół Specjalnych w Grajewie - warsztaty przeprowadzili prof. Barbara Falińska i prof. Józef Porayski-Pomsta;
  • 26 V 2021 r. w Zespole Szkół im. Bolesława Podedwornego w Niećkowie - warsztaty przeprowadzili prof. Barbara Falińska, prof. Katarzyna Sobolewska i prof. Józef Porayski- Pomsta;
  • 8 VI 2021 r. w Zespole Placówek Oświatowych im. Papieża Jana Pawła II w Wąsewie – warsztaty poprowadzili prof. Barbara Falińska i prof. Józef Porayski-Pomsta.
  • 26 VII – 1 VIII 2021 r. w internacie Zespołu Szkół im. Bolesława Podedwornego w Niećkowie – wakacyjne warsztaty językowe poprowadzili językoznawcy z UwB, UW, UKSW oraz IJP PAN.
  • 17 X 2021r. w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Wyszkach - warsztaty przeprowadzili prof. Barbara Falińska i prof. Józef Porayski-Pomsta.
  1. Wystawy i przeglądy filmowe o tematyce językoznawczej
  •  W 2020 r. OW TKJ ogłosił konkurs na film poświęcony ratowaniu ludowej przeszłości językowej, którego rozstrzygniecie nastąpiło w październiku na konferencji „Dialog pokoleń 2020”, na której wyświetlono 10 najlepszych filmów, nakręconych przez uczniów ze szkół w Augustowie, w Dowspudzie, w Szczytnie, w Grajewie, w Czarni, w Wachu, w Starym Lubiejewie, w Wąsewie, w Guzowie oraz w Antoniówce Swierżowskiej.
  • W 2021 r. OW TKJ zorganizował w Grajewskiej Izbie Historycznej wernisaż wystawy „Słowa ocalone od zapomnienia”, która została w ciągu ostatnich dwóch lat wzbogacona przez uczniów w nowe zdjęcia dotyczące ludowych zwyczajów, starych sprzętów gospodarskich i potraw.
  1.  Publikacje członków OW TKJ

Ostatnia kadencja przyniosła 7 ważnych publikacji napisanych lub zredagowanych przez członków OW TKJ. Istotne jest to, że żadna z nich nie była finansowana ze środków TKJ, ale wyłącznie z dotacji zewnętrznych, co pokazuje, że współpraca OW TKJ z potencjalnymi sponsorami układała się w ostatniej kadencji dość dobrze.

  • Barbara Falińska, Słownictwo ludowe Mazowsza, Podlasia i Suwalszczyzny w układzie tematycznym. Pożywienie cz. I. Byłe województwo suwalskie, Wydawnictwo „Paper &Tinta Barbara Tokłowicz”, Warszawa 2020.
  • Halina Karaś, Gwara Bugaja na Pogórzu, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Warszawa 2020.
  • Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska (red.), Język zwierciadłem kultury, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Warszawa 2020.
  • Krystyna Długosz-Kurczabowa, Słownik gwary zagnańskiej, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW, Warszawa 2020.
  • Barbara Falińska, Jarosław Konopka, Słownictwo ludowe Mazowsza, Podlasia i Suwalszczyzny. Byłe województwo łomżyńskie. Pożywienie cz. I, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Warszawa 2021.
  • Józef Porayski-Pomsta, Katarzyna Sobolewska (red.), Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych Prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. Rocznicę urodzin, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Warszawa 2021.
  • Magdalena Wanot-Miśtura, Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska (red.), Od uwielbienia do wzgardy. O języku emocji w różnych typach dyskursu, Dom Wydawniczy „Elipsa”, Warszawa 2021.
  • Oprócz tego OW TKJ zredagował nr 2/2022 „Poradnika Językowego”, składającego się z referatów wygłoszonych na konferencji „Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny”, tom LXXVII „Prac Filologicznych”, w którym zostały opublikowane referaty z konferencji „Słownictwo związane z pożywieniem w języku ogólnym i odmianach regionalnych polszczyzny" oraz „Rocznik Ostrowski 2021” z referatami z konferencji „Badania gwaroznawczo-kulturoznawcze wpowiecie Ostrów Mazowiecka na tle ogólnopolskim”.

 

  1. Postulaty ustępującego Zarządu OW TKJ i Sekcji Gwaroznawczej na przyszłą kadencję (Propozycje Zarządu OW TKJ dotyczące działań w kolejnej kadencji są identyczne, jak te formułowane 3 lata temu.) Postulujemy zatem ponownie:
        • kontynuowanie współpracy OW TKJ z Sekcją Gwaroznawczą i podejmowanie wspólnych działań;
        • kontynuowanie prac badawczych, mających na celu ocalanie od zapomnienia przeszłości języka i resztek gwary, która odchodzi w przeszłość wraz z ostatnimi jej żywymi użytkownikami;
        •  wznowienie działań mających na celu gromadzenie materiałów archiwalnych i wspomnień dotyczących przeszłości językoznawstwa warszawskiego;
        • kontynuowanie współpracy z Wydziałem Polonistyki UW, w szczególności z Instytutem Języka Polskiego (IJP) oraz Instytutem Polonistyki Stosowanej (IPS), z Fundacją Języka Polskiego (FJP), z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjnych i Szkoleń (WCIES), z Mazowieckim Towarzystwem Kultury (MTK), z Centralną Biblioteką Rolniczą (CBR), z Polską Fundacją Kościuszkowską (PFK) oraz z władzami lokalnymi terenów, na których członkowie OW TKJ będą prowadzić badania językowe;
        •  popieranie wniosków składanych przez członków TKJ do instytucji ogłaszających konkursy na granty, a w wyjątkowych wypadkach (po akceptacji przez ZG TKJ) także przez osoby niebędące członkami TKJ;
        • korelowanie planów merytorycznych OW TKJ i Sekcji Gwaroznawczej z zainteresowaniami członków Towarzystwa;
        • wysłanie listów do pracowników IJP, zapraszających do wstąpienia do TKJ;
        • wysłanie listów do nieaktywnych członków OW TKJ z prośbą o deklarację dotyczącą dalszego członkostwa w TKJ;
        • rozważenie umorzenia części składek członkom zalegającym ze składkami;
        • rozważenie bezpłatnego udziału w gwaroznawczych warsztatach wakacyjnych wyłącznie dla członków TKJ i zapraszanych na warsztaty gości;
        •  organizowanie zebrań OW TKJ nie tylko w sali, ale również online;
        • kontynuowanie polityki wydawniczej OW TKJ, jednak z większym nastawieniem na dostęp do wydawanych prac naukowych nie tylko w wersji papierowej, ale również w wersji internetowej;
        • rozważenie wydawania serii popularnonaukowej książeczek o języku, np. pod tytułem „Opowieści o słowach” lub „Nasz język ojczysty”, przydatnych dziennikarzom, nauczycielom, studentom, uczniom (mogą to być teksty umieszczane na stronie internetowej, ale w taki sposób, żeby potencjalni odbiorcy o nich wiedzieli i na nie czekali);
        • zwiększenie wysiłków mających na celu propagowanie na zewnątrz działalności TKJ, np. organizowanie wykładów otwartych wygłaszanych przez wybitnych językoznawców polskich i zagranicznych, umieszczanie informacji o organizowanych przez OW TKJ konferencjach i zebraniach mających charakter merytoryczny na portalu Ling.

Dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW

Prezes Oddziału Warszawskiego

Warszawa, 8 marca 2022 r.                                         

 

  1. Sekcja Logopedyczna
      1. Skład Zarządu Sekcji Logopedycznej w kadencji 2019-2021:
  • przewodnicząca: dr Danuta Emiluta-Rozya
  • zastępca przewodniczącej: dr Marlena Kurowska
  • sekretarz: dr Izabela Więcek-Poborczyk
  • skarbnik: mgr Beata Ciecierska-Zajdel
  • członkowie zarządu:
    • dr hab. Ewa Wolańska,
    • dr Joanna Zawadka,
    • dr Dorota Lipiec,
    • dr Agnieszka Jedlińska
      1. Komisja Rewizyjna w składzie:
  • Przewodnicząca: dr hab. Olga Jauer-Niworowska
  • Członkowie:
    • prof. APS dr hab. Sławomir Śniatkowski,
    • dr Katarzyna Ita Bieńkowska
    • mgr Paulina Atys.
      1. Liczba zarejestrowanych członków Sekcji Logopedycznej:

Według aktualnych danych – 29 członków (w tym 4 członków honorowych, ale 2 aktywnych: prof. Maria Kielar-Turska  oraz mgr Jacek Asperski). Spośród członków Sekcji składki opłaca 13 osób.

      1. Formy realizacji zadań statutowych Członków Sekcji Logopedycznej TKJ

A. Organizacja konferencji (2 konferencje naukowe):

  • 26-27.10.2019 w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej odbyła się XVI Ogólnopolska Konferencja Logopedyczna „Interdyscyplinarność w logopedii – konieczność czy nadmiar?”

     Organizatorami konferencji byli: Zakład Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej Akademii Pedagogiki Specjalnej, Sekcja Logopedyczna Towarzystwa Kultury Języka, Centrum Logopedyczne Instytutu Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Na organizację tej konferencji Zakład Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej APS otrzymał dotację w wysokości 18.700 zł z MNiSW w ramach programu DZIAŁALNOŚĆ UPOWSZECHNIAJĄCA NAUKĘ 2019. Wniosek do DUN-u sporządziły dr Izabela Więcek-Poborczyk i dr Katarzyna Ita Bieńkowska.

Członkowie Sekcji Logopedycznej byli w komitecie naukowym konferencji (dr hab., prof. APS Sławomir Śniatkowski, dr Danuta Emiluta-Rozya, dr Katarzyna Ita Bieńkowska, dr Izabela Więcek-Poborczyk) oraz w komitecie organizacyjnym (dr Justyna Żulewska – koordynator Komitetu organizacyjnego – nie jest członkiem sekcji, dr Katarzyna Ita Bieńkowska, dr Dorota Lipiec, dr Izabela Więcek-Poborczyk, mgr Agata Mężyk, dr Danuta Emiluta-Rozya, dr hab., prof. APS Sławomir Śniatkowski i inni pracownicy Zakładu Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej APS)

Członkowie Sekcji Logopedycznej brali czynny udział w konferencji: referaty wygłosili (wymieniam jedynie członków SL TKJ, informacje podane są w kolejności wystąpień podczas konferencji) podczas sesji plenarnych: prof. dr hab. J. Porayski-Pomsta, dr hab., prof. APS Sławomir Śniatkowski, dr D. Emiluta-Rozya – 2 referaty (w tym 1 wspólnie z doc. dr hab. n.med. Krystyną Szymańską z WUM) oraz prowadzenie dyskusji panelowej, prof. dr hab. M. Kielar-Turska, dr hab. D. Pluta-Wojciechowska. Wykłady w sekcjach: dr M. Kurowska – 2 referaty (w tym 1 we współautorstwie z dr J. Zawadką i dr E. Sadowską), dr hab. O. Jauer-Niworowska, dr I. Więcek-Poborczyk (współautorstwo dr D. Lipiec, mgr A. Mężyk), dr E. Sadowska. Warsztaty prowadziła (wymieniam jedynie członków SL TKJ): dr hab. Natalia Siudzińska. Plakat prezentowała: dr E. Wolańska (współautorstwo dr A. Wolański)

  • XVII Ogólnopolskiej Konferencji Logopedycznej nt. Dylematy praktyczne i teoretyczne w logopedii” (realizacja zdalna z wykorzystaniem aplikacji Zoom) w dniach 04-05.12.2021r. Współorganizatorzy: Zakład Logopedii i Emisji Głosu UW oraz Zakład Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej APS.

W konferencji wzięło udział około 120-130 osób (nie jest możliwe podanie konkretnej liczby uczestników, ponieważ logowanie następowało w różnym czasie). Obrady odbywały się w 6 sesjach plenarnych oraz w 6 sekcjach. W sumie wygłoszonych zostało 39 referatów (spośród 40 zapowiedzianych w programie konferencji). Podjęte zostały zagadnienia normy w logopedii (m.in. prezentacja wyników badań pilotażowych nad normą czasu fonacji polskojęzycznych dorosłych), interdyscyplinarności i metodologii  logopedii, dwujęzyczności (poglądy i implikacje praktyczne), płynności i prozodii mowy, fonacji, zaburzeń komunikacji i głosu o różnorodnej patogenezie (u dzieci i dorosłych) w teorii i praktyce. Odbyła się także sesja plakatowa. Warto podkreślić, że w ostatniej sesji plenarnej (nt. Logopedia z perspektywy młodych praktyków) referaty wygłaszali członkowie logopedycznych kół naukowych z Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii Pedagogiki Specjalnej oraz Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Oprócz wystąpień naukowych został zorganizowany, opracowany i prowadzony przez piszącą to sprawozdanie wieczór zatytułowany „Pamiętajmy o tych, których już z nami nie ma – wspomnienia o Osobach ważnych dla środowiska logopedycznego”. Wsparciem w organizacji tego wieczoru była również wymiana propozycji między piszącą te słowa a dr M. Kurowską.

W konferencji czynny udział wzięli następujący członkowie Sekcji Logopedycznej: prof. dr hab. M. Kielar-Turska, dr hab. O. Jauer-Niworowska, dr hab., prof. APS S. Śniatkowski, dr hab. E. Wolańska, dr J. Zawadka, dr M. Kurowska, dr I. Więcek-Poborczyk, dr D. Lipiec, mgr A. Mężyk, dr A. Jarzyńska-Bućko, dr B. Ciecierska-Zajdel.

        •  
    • Organizacja wykładu i warsztatów w ramach cyklu „Starsi – młodszym”:
  • wykład wygłoszony przez dr hab. Olgę Jauer-Niworowską   Terapia logopedyczna osób z dyzartrią – podejście całościowe (motoryczne i psychologiczne)– data i miejsce wykładu: 28.01.2019, godz. 15.00, APS.
  • wykład połączony z warsztatem w wykonaniu mgr. Jacka Asperskiego „Autorski program terapii pararotacyzmu i rotacyzmu właściwego”  - data i miejsce wykładu: 07.06.2019, godz. 15.00, APS
  • prelekcja mgr Anny Szerszeńskiej (zaproszonego gościa - neurologopedy) i dr Agnieszki Jarzyńskiej-Bućko (logopedy, członka Sekcji Logopedycznej) nt. Jąkanie w aspekcie psychologiczno-logopedycznym jako problem osób z niepłynnością mówienia i ich rodzin – data i miejsce: 27.02.2020r. godz.17. UW

Celem tego spotkania było przede wszystkim omówienie sytuacji psychologicznej pacjentów jąkających się oraz rodzin tych osób, tzn. ich stanu psychicznego i otrzymywanych form wsparcia terapeutycznego. Tym razem problematyka warsztatów organizowanych przez Sekcję Logopedyczną nie była poruszana od strony metodyki terapii jąkania.   Podstawą dyskusji stała się prelekcja oraz prezentacja unikatowego filmu dokumentalnego „When I stutter”, udostępnionego Sekcji Logopedycznej jednorazowo dzięki uprzejmości mgr E. Szerszeńskiej. W spotkaniu wzięło udział ponad 50 osób (wśród nich byli logopedzi, logopedzi-psycholodzy, studenci i słuchacze studiów logopedycznych oraz, co szczególnie chciałabym podkreślić, rodzice dzieci z niepłynnością w mówieniu oraz osoby dorosłe jąkające się (o różnym stopniu nasilenia tego zaburzenia). Oprócz wartości merytorycznej treści prelekcji oraz dokumentu filmowego warto zaznaczyć, że szczególnie ważne były wypowiedzi osób jąkających się i rodziców dzieci obciążonych tym zaburzeniem. Podsumowaniem dyskusji była niska ocena wsparcia psychologicznego w Polsce udzielanego osobom jąkającym się oraz ograniczona świadomość społeczna problemu jąkania (i jego konsekwencji psychicznych) w naszym kraju. Wyżej oceniano pomoc logopedyczną. Podczas tego spotkania zgłoszona została potrzeba zorganizowania grupy wsparcia dla rodziców dzieci jąkających się. W tym celu, z inicjatywy mgr E. Szerszeńskiej i dr A. Jarzyńskiej-Bućko, przewodnicząca Sekcji podjęła starania o uzyskanie zgody władz Akademii Pedagogiki Specjalnej na comiesięczne bezpłatne udostępnianie sali dydaktycznej na spotkania rodziców dzieci jąkających się z terapeutami (z udziałem niewielkiej liczby studentów logopedii APS i UW). Zgodę tę uzyskano, ale pierwsze spotkanie  zaplanowane na 30.03.20r. nie odbyło się z powodu pandemii. W br. organizacją grupy wsparcia na terenie Akademii zajmuje się członkini SL TKJ dr A. Jarzyńska-Bućko.

  • Nie zostały zrealizowane wykłady i warsztaty zaplanowane na 2021 r. Powodem były ograniczenia związane z pandemią, zmiany w organizacji pracy i nadmierne obciążenie podstawowymi obowiązkami zawodowymi (wynikające z prowadzenia zdalnego kształcenia w miejscach zatrudnienia) członków Sekcji Logopedycznej.

 

        1.  
    1. B. Publikacja artykułu członków Sekcji Logopedycznej:
          •  
    • Kurowska M., Sadowska E., Zawadka J. (2021). Ustalenie standardu logopedycznego postępowania diagnostycznego u dzieci dwujęzycznych – uwarunkowania i wyzwania. „Poradnik Językowy”, z. 6, s. 22-38.

                                                                            Dr Danuta Emiluta-Rozya

                                                                               przewodnicząca Sekcji Logopedycznej TKJ

    Warszawa, dnia 17 marca 2022 r.

 

  1. Uwagi końcowe

Z przedstawionego sprawozdania (i niezależnie od sprawozdania) można wyciągnąć wiele interesujących i ważnych, w moim mniemaniu, wniosków dla dalszego funkcjonowania naszego Towarzystwa. Oto kilka uwag, które w imieniu własnym i ustępującego Zarządu chciałbym przekazać:

  • Należy:
    •  ujednolicić, dostosowując do wymogów Statutu, składy i strukturę zarządów oddziałów i sekcji. Sprawozdania prezesów poszczególnych oddziałów wskazują na dowolność w tym zakresie,
    • podjąć decyzję o skreślenie z listy oddziałów naszego Towarzystwa Oddziału w Dąbrowie Białostockiej (patrz: I.6)),
    • zachować jakąś formę systematycznych spotkań: a) zarządów oddziałów i sekcji, b) wszystkich członków poszczególnych oddziałów i sekcji,
    • organizować wspólne spotkania międzyoddziałowe i międzysekcyjne lub zapraszać na organizowane przez oddział/sekcję członków Towarzystwa z innych oddziałów i sekcji (jest to możliwe w trybie on-line),
    • organizować naukowe i popularnonaukowe  zebrania otwarte,
    • nawiązać bliższe kontakty z przedszkolami i szkołami różnych typów w celu upowszechniania wiedzy o języku polskim kulturze języka.
  • Do władz Towarzystwa i poszczególnych jego oddziałów i sekcji należy wybierać tych członków, którzy chcą pracować społecznie, dodatkowo poza swoimi obowiązkami, i widzą sens tej pracy, także pracy zespołowej.
  • Ważną sprawą są regularnie wnoszone przez członków naszego Towarzystwa składki członkowskie. Sprawozdania wykazują, że jest z tym zasadniczy problem. Jeśli Władzom TKJ uda się pozyskać środki na działalność statutową, to można by się zastanowić nad rezygnacją ze składek. Wydaje się to jednak niemożliwe. Wystąpienia Rady Towarzystw Naukowych przy PAN do władz ustawodawczych RP o włączenie towarzystw naukowych do systemu nauki polskiej i jakąś formę dofinansowywania ich działalności spotykają się z milczeniem, co świadczy o kompletnym braku zainteresowania ze strony władz. W tej sytuacji składki członkowskie, choć w małym ułamku stwarzają możliwość działalności Towarzystwa.
  • Należy zadbać o pozyskanie nowych członków, zwłaszcza spośród nauczycieli (nie tylko języka polskiego), starszej młodzieży, zwłaszcza akademickiej i młodych pracowników naukowych (nie tylko humanistów) i włączać ich do aktywnej pracy organizacyjnej i badawczej. Tylko w takim wypadku ci nowo pozyskani członkowie będą chcieli pozostać w Towarzystwie.
  • Towarzystwo Kultury Języka, które jest spadkobiercą Towarzystwa Poprawności Językowej oraz Towarzystwa Krzewienia Poprawności Językowej i Kultury Języka, powstało, aby wspierać przeniesiony z Krakowa do Warszawy „Poradnik Językowy”. Z tego wynika, że opieka i staranie o to, by nasze pismo mogło dalej nie tylko istnieć, ale i rozwijać się, jest powinnością całego naszego Towarzystwa.

 

***

Sprawozdanie niniejsze dobrze świadczy o działalności naszego Towarzystwa. Mimo wszystkich przeciwności i niezbyt dużej aktywności znacznej części naszych członków prezesi oraz zarządy oddziałów i przewodniczący sekcji włożyli wiele pracy, co uwidoczniło się w sprawozdaniu.

Szczególne podziękowania należą się pani prof. Elżbiecie Wierzbickiej-Piotrowskiej za kierowanie już kolejną kadencję projektem „Dialog pokoleń”, którego realizacja stanowi rodzaj lokomotywy działań nie tylko Oddziału Warszawskiego i Sekcji Gwaroznawczej, ale także innych oddziałów naszego Towarzystwa. Wyrazy wdzięczności należą się śp. Prof. Barbarze Falińskiej za pomysł i aktywne uczestnictwo w projekcie do końca swoich dni.

Składam też wyrazy podziękowania pani dr Agnieszce Grażul-Luft i za zorganizowanie Oddziału w Płocku a całemu Zarządowi za kierowanie pracami Oddziału w sposób interesujący dla środowiska miasta Płocka.

Składam podziękowania wszystkim instytucjom: Radzie Towarzystw Naukowych przy PAN, Narodowemu Centrum Kultury, Warszawskiemu Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES), Fundacji Języka Polskiego, Instytutowi Języka Polskiego i Instytutowi Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku, władzom samorządowym powiatów: augustowskiego, grajewskiego, sejneńskiego, sokólskiego, suwalskiego, burmistrzowi miasta Ostrów Mazowiecka – panu Jerzemu Bauerowi, wszystkim dyrektorom szkół i nauczycielom oraz uczniom tych szkół oraz dyrektorom bibliotek, z którymi w ostatniej kadencji współpracowaliśmy i otrzymywaliśmy niejednokrotnie wymierną pomoc organizacyjną i finansową. Bez ich udziału i pomocy nasz dorobek byłby znacznie uboższy.

Dziękuję naszemu jedynemu członkowi wspomagającemu, panu dr. Włodzimierzowi Ulickiemu – właścicielowi i dyrektorowi Domu Wydawniczego „Elipsa”, wydawcy „Poradnika Językowego” i większości naszych publikacji za dobrą, rzetelną współpracę i przyjaźń.

Dziękuję redaktorowi naczelnemu „Poradnika Językowego” i całemu zespołowi redakcyjnemu za sprawne prowadzenie czasopisma, które stanowi cenną wizytówkę naszego Towarzystwa.

Osobne podziękowania kieruję do Pani Prof. Henryki Sędziak – prezes Oddziału w Łomży, która od 1966 roku, a więc od początku istnienia naszego Towarzystwa kieruje pracami Oddziału. Jej praca naukowa, która znalazła swoje odbicie m.in. w serii wydawniczej  „Język Mazowsza i Podlasia”, jak i działania organizacyjne w zakresie organizacji obozów i konferencji gwaroznawczych stanowiły i stanowią ważny wkład do działalności Towarzystwa Kultury Języka.

Dziękuję Koleżankom i Koledze z prezydium Zarządu Głównego naszego Towarzystwa. Bez ich wkładu pracy trudno by mi było kierować Towarzystwem.

Na koniec dziękuję pani Joli Niemyjskiej – sekretarce, pełniącej jednocześnie funkcję księgowej, Zarządu Głównego. Pani Jola Niemyjska pracowała dla Towarzystwa ponad 20 lat, w ostatnim okresie z powodu naszej niewypłacalności, społecznie.

Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy, w ubiegłym roku minęło 25 lat, kiedy po śmierci mojego profesora, prof. Michała Jaworskiego, zostałem wskazany przez Panią Profesor Falińską na prezesa Towarzystwa. Dzisiaj podjąłem decyzję, aby nie kandydować na tę funkcję ani na żadną inną w naszym Towarzystwie. Jednocześnie deklaruję swój dalszy udział w pracach naukowych i popularnonaukowych prowadzonych przez Towarzystwo.

 

Prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta

Prezes Towarzystwa Kultury Języka

Warszawa, dnia 19 marca 2022 roku

 

O języku...


Objaśnienia wyrazów i zwrotów

Menedżer

MENEDŻER PRZYSWOJONY, ALE CZY ZNANY? Rzeczownik o postaci menedżer, menadżer lub manager występuje w słownikach w dwu znaczeniach: 'impresario' i 'osoba zarządzająca', przy czym w drugim znaczeniu, które obecnie jest notowane jako podstawowe, pojawia się w polskich źródłach kodyfikacyjnych pod koniec drugiej połowy XX w.

więcej...

Minister i magister

MINISTER I MAGISTER. 'Tytuł częstokroć w starych autorach używany, znaczy doktora filozofii' podaje SL - obejmujący słownictwo końca XVIII i początku XIX w. - pod hasłem magister. Oprócz tego znaczenia znaleźć tu moż-na również inne: 'przełożony' (np. pocztmagister) oraz wynikające z przykładów 'dowódca wojskowy' (magister artylleryi), 'mistrz kapeli muzycznej' (kapelmajster).

więcej...

O lepszą jakość

O LEPSZĄ JAKOŚĆ PORADNICTWA JĘZYKOWEGO. Ponad dwadzieścia lat temu Magdalena Foland-Kugler rozpoczynała swój artykuł zdaniem: "Zainteresowanie sprawami poprawności języka wciąż wzrasta".

więcej...

Pani prezydent

PANI PREZYDENT CZY PREZYDENTKA? Żeńskie rzeczowniki osobowe, tożsame z odpowiednimi nazwami męskimi, bo przejęte właśnie z r.m., takie jak minister, premier szerzą się zwłaszcza od drugiej połowy XX w.

więcej...

Pomysł projektu

POMYSŁ PROJEKTU. Dobrze znany wszystkim użytkownikom polszczyzny wyraz projekt tradycyjnie pojawiał się w trzech znaczeniach: 'zamierzony plan działania, postępowania'; 'plan, szkic czegoś, np. budowli, konstrukcji, przedsięwzięcia, ustawy'; 'wstępna wersja jakiegoś dokumentu'.

więcej...

Handout

HANDOUT. Od jakiegoś czasu na polonistycznych konferencjach językoznawczych często używa się - w mowie i piśmie słowa handout.

więcej...